Chengetedzo haisisiri sarudzo, asi kosi inodiwa kune wese Internet tekinoroji nyanzvi. HTTP, HTTPS, SSL, TLS - Iwe unonzwisisa chaizvo zviri kuitika kuseri kwezviitiko? Muchinyorwa chino, isu tichatsanangura iyo yakakosha logic yemazuva ano encrypted kutaurirana maprotocol nenzira yakasarudzika uye nehunyanzvi, uye nekukubatsira iwe kuti unzwisise zvakavanzika "kuseri kwekiyi" neinooneka inoyerera chati.
Sei HTTP "isina kuchengeteka"? --- Nhanganyaya
Rangarira yambiro iya yakajairika browser?
"Kubatana kwako hakusi kwega."
Kana webhusaiti ikasaendesa HTTPS, ruzivo rwese rwemushandisi rwunotenderedzwa kunetiweki mune zviri pachena. Mapassword ako ekupinda, nhamba dzekadhi rebhangi, uye kunyangwe hurukuro dzepachivande zvese zvinogona kubatwa neakanaka-aka hacker. Mhedzisiro yeiyi kushaikwa kweHTTP kunyorwa.
Saka HTTPS, uye "muchengeti wegedhi" kuseri kwayo, TLS, inobvumira sei data kufamba zvakachengeteka paInternet? Ngativhune pasi layer by layer.
HTTPS = HTTP + TLS/SSL --- Chimiro uye Core Concepts
1. Chii chinonzi HTTPS muchidimbu?
HTTPS (HyperText Transfer Protocol Yakachengeteka) = HTTP + Encryption layer (TLS/SSL)
○ HTTP: Iri ndiro basa rekufambisa data, asi zvirimo zvinoonekwa mune zviri pachena
○ TLS/SSL: Inopa "kukiya pane encryption" yekutaurirana kweHTTP, ichishandura data kuita chirahwe chinogadziriswa chete nemutumiri wepamutemo uye anogamuchira.
Mufananidzo 1: HTTP vs HTTPS kuyerera kwedata.
"Kiya" mubhurawuza kero bhaa ndiyo TLS/SSL yekuchengetedza mureza.
2. Ndeupi hukama pakati peTLS neSSL?
○ SSL (Secure Sockets Layer): Iyo yekutanga cryptographic protocol, yakawanikwa iine kusazvibata kwakakomba.
○ TLS (Transport Layer Security): Iye anotsiva SSL, TLS 1.2 uye yakanyanya kukwirisa TLS 1.3, iyo inopa kuvandudzwa kwakakosha mukuchengetedza nekuita.
Mazuva ano, "SSL zvitupa" zvinongori kuita kweTLS protocol, ichangopihwa zita rekuwedzera.
Pakadzika muTLS: Iyo Cryptographic Mashiripiti Kuseri kweHTTPS
1. Kubata maoko kuyerera kwakagadziriswa zvizere
Hwaro hweTLS kutaurirana kwakachengeteka ndiko kutamba kwemaoko panguva yekuseta. Ngatiparadze iyo yakajairwa TLS handshake kuyerera:
Mufananidzo 2: Yakajairika TLS yekubata maoko kuyerera.
1️⃣ TCP Connection Setup
Mutengi (semuenzaniso, browser) anotanga kubatana kweTCP kune server (standard port 443).
2️⃣ TLS Handshake Phase
○ Client Mhoro: Bhurawuza inotumira inotsigirwa TLS vhezheni, cipher, uye nhamba isina kurongeka pamwe chete neServer Name Indication (SNI), iyo inoudza sevha zita renzvimbo yainoda kuwana (inogonesa IP kugovera munzvimbo dzakawanda).
○ Server Mhoro & Chitupa Chinobuda: Sevha inosarudza yakakodzera TLS vhezheni uye cipher, uye yotumira chitupa chayo (nekiyi yeruzhinji) nenhamba dzisina kurongeka.
○ Kusimbiswa kweSitifiketi: Iyo bhurawuza inosimbisa seti seti cheni kusvika kumudzi wakavimbika CA kuona kuti haina kugadzirwa.
○ Premaster kiyi kugadzira: Browser inogadzira kiyi yepremaster, yoivharidzira nekiyi yeruzhinji yeserver, yoitumira kuserver.Mapato maviri anotaurirana kiyi yesesheni: Uchishandisa nhamba dzemapato maviri asina kurongeka uye kiyi yekutanga, mutengi neseva vanoverenga kiyi yesesheni yesymmetric encryption yakafanana.
○ Kupedzwa kwekubata maoko: Mapato ese ari maviri anotumira mameseji "Zvapera" kune mumwe nemumwe uye kupinda muchikamu chekufambisa data chakavharidzirwa.
3️⃣ Chengetedza Kuendesa Dhata
Yese data yesevhisi yakavharidzirwa nekiyi yekutaurirana zvine mutsindo, kunyangwe ikabatwa pakati, ingori boka re "garbled code".
4️⃣ Session Reuse
TLS inotsigira Session zvakare, iyo inogona kuvandudza zvakanyanya mashandiro nekubvumira mutengi mumwe chete kusvetukira kunobata maoko kunofinha.
Asymmetric encryption (yakadai seRSA) yakachengeteka asi inononoka. Symmetric encryption inokurumidza asi kugovera kiyi kunonetsa. TLS inoshandisa "matanho maviri" zano-kutanga asymmetric yakachengeteka kiyi yekutsinhana uyezve symmetric scheme yekunyatso encrypt iyo data.
2. Algorithm yekushanduka uye kuchengetedzwa kwekuchengetedza
RSA uye Diffie-Hellman
○ RSA
Yakatanga kushandiswa zvakanyanya panguva yeTLS kubata maoko kugovera zvakachengeteka makiyi echikamu. Mutengi anogadzira kiyi yechikamu, anoinyora nekiyi yeruzhinji yeseva, uye anoitumira kuti sevha chete ndiyo ikwanise kuinyora.
○ Diffie-Hellman (DH/ECDH)
Kubva paTLS 1.3, RSA haichashandiswi pakutsinhana kwakakosha ichifarira DH/ECDH algorithms yakachengeteka inotsigira zvakavanzika zvemberi (PFS). Kunyangwe kiyi yakavanzika yakaburitswa, iyo nhoroondo data haigone kuvhurwa.
TLS shanduro | kiyi Exchange algorithm | Chengetedzo |
TLS 1.2 | RSA/DH/ECDH | Higher |
TLS 1.3 | chete yeDH/ECDH | More Higher |
Zano Rinoshanda iro Networking Practitioners vanofanira Kuziva
○ Kutungamira kukwidziridza kuTLS 1.3 yekukurumidza uye yakachengeteka encryption.
○ Gonesa maciphers akasimba (AES-GCM, ChaCha20, nezvimwewo) uye wodzima maalgorithms asina kusimba uye maprotocol asina kuchengeteka (SSLv3, TLS 1.0);
○ Gadzirisa HSTS, OCSP Stapling, nezvimwewo kuti uvandudze kuchengetedzwa kweHTTPS;
○ Gara uchivandudza uye ongorora cheni yechitupa kuti uve nechokwadi chechokwadi uye kutendeseka kweiyo trust cheni.
Mhedziso & Mifungo: Bhizinesi rako rakachengeteka Chaizvoizvo here?
Kubva pane yakajeka HTTP kuenda kuHTTPS yakavharirwa zvizere, chengetedzo zvinodiwa zvakashanduka kuseri kwese kweprotocol kukwidziridzwa. Senheyo yekona yekurukurirano yakavharidzirwa mumatiweki emazuva ano, TLS inogara ichizvinatsiridza kuti igone kurarama nemamiriro ekurwisa ari kuwedzera kuoma.
Bhizinesi rako rinotoshandisa HTTPS here? Ko yako crypto gadziriso inowirirana neindasitiri yakanakisa maitiro?
Nguva yekutumira: Jul-22-2025